BERBERLİĞİN TARİHÇESİ

Berber, erkek saçı kesen; sakal ve bıyık tıraşı yapan meslek erbâbıdır. Günümüzde pek çok berber saç boyama ve fön çekimi gibi işlemleri de gerçekleştirmektedir. Türkçeye Farsça berber sözcüğünden geçmiştir. Sözcüğün kökeni muhtemelen Latince barba (sakal) sözcüğüdür.

Geçmişte berberler sadece saç ve sakal kesimi değil; sünnet, hacamat, dişçilik, sülükçülük; kellik, uyuz ve bit tedavisi de yapıyorlardı. Bu durum hâlen dünyanın bazı gelişmekte olan bölgelerinde devam etmektedir.

Berberliğin tarihi çok eskidir. Antik Mısır, Yunan ve Roma medeniyetlerinde berberlerin varlığına rastlanır. Umum berberlerinin yanı sıra geçmişte varlıklı kimselerin şahsî berberleri bulunurdu. Özellikle Antik Mısır'da misafirlerin ev berberini kullanmasına izin vermek misafirperverliğin gereklerindendi.

11. yüzyılda Avrupa'da din adamlarına sakal traşı olma zorunluluğu getirildi. Bu dönemde berberler manastırların bir elemanı haline geldi. Din adamları düzenli olarak kan aldırıyorlardı ve bu işi diğer din adamları yapıyorlardı. 1163'te papalık din adamlarının kan akıtmasını yasaklayınca kan alma ve bazı diğer küçük cerrahi işler berberlere devredildi.Bu dönemden sonra Avrupa'da yaklaşık 6 asır boyunca berberler pek çok küçük cerrahî işlemi gerçekleştirdiler. 

Sakal tıraşı, modernleşme öncesinde Müslüman dini inancı çerçevesinde hadiste “bıyıkları kısaltın, sakalları uzatın” emriyle fıtrattan görülüp haram ve mekruh sayılır, erkekler sakallarını uzatırlar, sakal duası yaparlardı. Osmanlı padişahları içinde de Yavuz Sultan Selim dışında bütün padişahlar sakallıydı. Evliya Çelebi’ye göre ise, Hz.İbrahim’e kadar sakal tıraşı yoktu, Hz.İbrahim Kabe'de hacdan sonra saç sakal kesimini başlattı. Hz. Muhammed' in 'sakal-ı şerif'ini kesen Selman-ı Farisi olduğu için birçok berber dükkânında “Her seher besmele ile açılır dükkânımız, Selmanı Farisidir pirimiz üstadımız” yazan bir levha vardır.

Cumhuriyetten önce berberlere 'Perükar' deniliyordu. Osmanlı berberleri seyyardı, kahvede, sokakta tıraş ederler, evlere servis yaparlardı. Sabun, leğen, ustura temel araçlarıydı. Daha sonra berberler dükkân açmaya başladı.

Cumhuriyet’in ilanından günümüze kadar geçen sürede berberlik mesleği gelişen teknoloji, siyasi ve sosyal olaylar neticesinde hızlı ve büyük bir değişime girmiştir. Bu şekilde hızla değişen ve gelişen ülkemizde berberlik mesleği çok önemli mesafeler kat ederek salon dekorasyonu, işletme anlayışı, müşteri ilişkileri, teknik uygulama, meslek içi eğitimi, makine ve teknik donanım sayesinde bugünkü durumuna ulaşmıştır.

Kapalıçarşı’ da berber dükkanları gerek dükkan sahiplerinin gerekse turistlerin uğrak yerlerinin başında yer almaktadır.